1

Türklerin bilinen ilk y

urdu Orta Asya’dır. Orta Asya batda Hazar Denizi, doğuda Kingan Dağları, kuzeyde Altay Dağları, güneyde ise Tibet Platosu ve Hindukuş Dağları arasında yer alır. Bu coğrafyada Türkler, İslamiyet’ten önce, ve gibi devletler kurmuştur. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan birisi değildir?      

2

“Orta Asya’nın özellikleri, bozkır kültürünün ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Bozkır kültürü, Türkler arasındaki sosyal ve ekonomik yapıyı şekillendiren temel faktördür. Doğaya karşı verilen mücadele Türklere sosyal, siyasi, askerî yetenekler kazandırmıştır. Bu sayede Orta Asya, dünya tarihinin büyük cihangirlerinin vatanı olmuştur.” Orta Asya’nın hangi yapısı Türkleri daha çok etkilemiştir?    

3

“Çadır, kilim ve demir bu kültürün önemli unsurlarındandır. Türkler yılın belli bölümlerinde mevsim koşullarına göre yerlerini değiştirerek konargöçer bir hayat tarzı yaşamakta ve daha çok hayvancılık ile uğraşmaktaydılar.” Bu paragrafa göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?  

4

“Halı, konargöçer yaşam tarzının vazgeçilmez eşyasıdır. Altay ve Orhun bölgesinde yapılan arkeolojik kazılarda giyim eşyalarına, halı ve kilim örneklerine rastlanmıştır.” Bu durum hangisinin geliştiğini gösterir?    

5

“Pazırık Kurganı’nda çıkan halı, en eski düğüm tekniği ile dokunmuş halı olarak kabul edilir. Halıda bozkır kültürüne ait hayvan figürleri ve çiçek görseli kullanılmıştır. Teknik ve estetiğin yaşam koşulları ile bir araya geldiği eşsiz bir eserdir.” Yukarıdaki paragraftan hareketle halı ilk kez kimler tarafından kullanılmıştır?

6

Çinliler ve Moğolların başını çektiği halklar, Türk milletini tuzağa düşürerek büyük bir bozguna uğrattılar. Kurtulabilenler bir dağa kaçtı. Ortasında otlakları, ağaçları, nehirleri ve gölleri olan bir ovada yaşamaya başladılar. Zamanla sayıları çoğaldı, buraya sığmaz oldular. Ergenekon adı verilen bu yerden çıkmak için dağın içindeki demir madenini eriterek yol açtılar. Yukarıda anlatılan Ergenekon Destanı’na göre Türkler ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

7

İlk Türk Devletlerinde, devleti yöneten kağanlar önemli kararları meclise danışarak alırlardı. Kurultaya boy beylerinin katıldığı gibi kağanın eşi hatun da katılırdı. Kurultayda siyasi, askerî ve ekonomik kararlar alınırdı. Buna göre kurultay ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

8

Aşağıdakilerden hangisi kurultayın özelliklerinden biri değildir?

9

İlk Türk Devletlerinin sanat eserlerini taşınabilir malzemelerden yapmalarının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

10

Orta Asya Türk Devletlerinin kısa sürede yıkılmalarının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

11

Orta Asya Türk kavimleri çadırlarda hayatını sürdürüp, yazın yaylalarda kışın da kışlaklarda yaşamışlardır. Bu yaşam biçiminin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

12

Aşağıdakilerden hangisi Türklerin kısa sürede geniş alanlara yayılmalarının nedenlerinden biridir?

13

Orta Asya’da yaşayan Türklerin aşağıda verilen göç etme nedenlerinden hangisi, bağımsızlıklarına düşkün olduklarının kanıtıdır?

14

Yapılan araştırmalar sonucu Orta Asya’da MÖ 3. yüzyıla ait “Pazırık halısı” olarak bilinen halıların bulunduğu tespit edilmiştir. Bu halıların üzerinde at, aslan, geyik ve kaplan gibi hayvan motifleri vardır. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

15

İlk Türk Devletleriyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?

16

Orta Asya’da kurulan ilk Türk Devletlerinden Hun, Kök Türk ve Uygurların Orta Asya siyasetinde söz sahibi oldukları dönemlerde İpek Yolu’na da hâkim oldukları, zayıflamaya başladıkları dönemlerde ise İpek Yolu’nun kontrolünü kaybettikleri görülmektedir. Bu durum aşağıdakilerden hangisinin kanıtıdır?

17

Türklerin konargöçer (göçebe) bir yaşam tarzı benimsemesinin, aşağıdakilerden hangisinin üzerinde etkisi olduğu söylenemez?

18

Aşağıdakilerden hangisi Hun İmparatoru Mete Han’ın Türkler arasında birlik ve beraberliği sağladığını gösterir?

19

Mete Han Asya Hun Devleti’nin başında iken, Çin’deki iç karışıklıklardan da yararlanarak yaptığı seferlerde Çin’i mağlup edip vergiye bağlamış, İpek Yolu’nun denetimini ele geçirmiştir. Bu bilgiden hareketle aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz?

20

Orta Asya Türk toplumlarında askerlik bir meslek olmaktan çok savaşa her an hazır olunan normal bir yaşam biçimi olarak görülürdü. Diğer toplumlar Türkler için “Ordu Millet’’ tanımlaması yapmıştır. Verilen bilgiye göre, Türk ordu teşkilatı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?