8.Sınıf Cümlede Anlam İlişkileri [mtouchquiz 1449] 1 Olumlu Cümle : Yüklemin bildirdiği işin, oluşun, hareketin gerçekleştiğini gösteren cümlelerdir. Olumlu cümlelerde yüklemlerin kavram olarak kötü durumları anlatması olumsuzluk değildir. Olumlu cümlelerde dikkat edilmesi gereken eylemin gerçekleşmesidir. Evi çok pisti → Pis olma işi kötü bir kavram olsa da eylem gerçekleşmektedir. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumludur? 2 Cümlede Olumluluk – Olumsuzluk – […]
8.Sınıf Cümlede Anlam İlişkileri
1 | Olumlu Cümle : Yüklemin bildirdiği işin, oluşun, hareketin gerçekleştiğini gösteren cümlelerdir.
Olumlu cümlelerde yüklemlerin kavram olarak kötü durumları anlatması olumsuzluk değildir. Olumlu cümlelerde dikkat edilmesi gereken eylemin gerçekleşmesidir. Evi çok pisti → Pis olma işi kötü bir kavram olsa da eylem gerçekleşmektedir. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumludur? |
2 | Cümlede Olumluluk – Olumsuzluk
– Anlamca ve biçimce olumlu cümle : Yükleminde olumsuzluk eki ve sözcüğü bulunmayan, yüklemin bildirdiği işin oluşun gerçekleştiğini gösteren cümlelerdir. – Anlamca olumlu biçimce olumsuz cümle : Yüklemin bildirdiği işin oluşun gerçekleştiğini gösteren ve içinde olumsuzluk bildiren ek ve kelime bulunan cümlelerdir. Bir cümlede iki olumsuzluk varsa anlam olumludur. Aşağıdaki cümlelerin hangisi biçimce olumsuz anlamca olumludur? |
3 | Anlamca ve biçimce olumsuz cümle: İçinde olumsuzluk eki ve sözcüğü (-me, -ma, -mez, -maz, değil) olan ve yüklemin bildirdiği işin gerçekleşmediğini gösteren cümlelerdir. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumsuzdur? |
4 | Anlamca olumsuz biçimce olumlu cümle : Yüklemin bildirdiği işin oluşun gerçekleşmediğini gösteren ancak içinde olumsuzluk eki veya sözcüğü bulunmayan cümledir. Bu tür cümle “ne ….ne” bağlacı ile oluşturulur. Ne aradı ne sordu. (aramadı, sormadı) Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumsuz, biçimce olumludur? |
5 | Soru cümleleri ikiye ayrılır : Gerçek soru cümlesi, sözde soru cümlesi. Gerçek soru cümlesi : İçinde soru sözcüğü veya eki bulunan, yanıt almayı ve yanıt vermeyi gerektiren cümlelerdir. Bu cümlelerin sonuna soru işareti koymak zorunludur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi gerçek soru cümlesidir? |
6 | Sözde soru cümlesi : İçinde soru sözcüğü bulunan ancak soru sormayı amaçlamayan, yanıt almayı ve vermeyi gerektirmeyen soru cümleleridir. Bu cümlelerin sonuna soru işareti koymak zorunlu değildir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi sözde soru cümlesidir? |
7 | Ünlem cümlesi : Korku, sevinç, acıma, şaşkınlık gibi ani oluşan duygu ve düşünceleri anlatan; seslenme, hitap, çağırma anlamı taşıyan cümlelerdir.
Oh canıma değsin! Eyvah! Bu iş nasıl oldu? Aşağıdaki cümlelerin hangisi ünlem cümlesi değildir? |
8 | Neden-sonuç anlamı olan cümlelerin özelliklerini sıralayalım:
• İki cümleden oluşur. Birinci bölüm neden, ikinci bölüm sonuçtur. • İki cümlenin arasında neden sonuç bağlantısı “için” edatı veya “-den, -dan” eki ile sağlanır. • Neden bölümü gerçekleştiği için sonuç zorunluluktan ortaya çıkar. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden-sonuç anlamı yoktur? |
9 | Amaç-sonuç cümleleri biçimsel olarak aynı neden-sonuç cümlelerine benzer. İki bölümden oluşur. İkisinin arasındaki anlam ilişkisini için /-den,-dan eki sağlar.
Aralarındaki fark şudur: Neden sonuç cümlesinde sonuç, neden bölümündeki eylem gerçekleştiği için zorunluluktan gerçekleşir. Amaç cümlelerinde ise amaç bölümü sonucun gerçekleşmesi için istenerek gerçekleşir. Aralarındaki ayırımı yapmak için iki cümle arasındaki için veya –den, -dan eki yerine “amacıyla” sözcüğünü getirmeliyiz. Cümle anlamlı ise amaç-sonuç cümlesidir. Şimdi örnekle gösterelim: İstediği olmadığı için ağlıyor. İstediği olmadığı amacıyla ağlıyor. → Anlamsız olduğu için neden-sonuç cümlesidir. Okula gitmek için yola çıktı. Okula gitmek amacıyla yola çıktı. Bu cümlede anlam sağlandığı için bu cümle amaç sonuç anlamlı cümledir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç-sonuç anlamı yoktur? |
10 | Koşul cümleleri iki bölümden oluşur: “Koşul + sonuç”
Koşul gerçekleşince, sonuç da gerçekleşir. Yani ikinci bölümdeki sonucun gerçekleşmesi için koşulun gerçekleşmesi gerekir. İki cümle arasındaki koşul anlamı –se / -sa dilek şart kipi, -dikçe/ -dıkça eki veya mı/mi edatı ile sağlanır. Yağmur yağarsa her yer ıslanır. Yağmur yağdıkça her yer ıslanır. Yağmur yağdı mı her yer ıslanır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde koşul anlamı yoktur? |
11 | Olasılık (ihtimal) anlamı taşıyan cümlelerde eylemin gerçekleşmesi kesin değildir. Cümlenin olasılık anlamı belki, sanırım, -ebilmek, zannederim gibi sözcüklerle sağlanır.
Paltosunu giymedi, üşümüş olabilir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde olasılık anlamı yoktur? |
12 | Varsayım: Gerçek olmadığı halde bir durumu olmuş, gerçekleşmiş gibi kabul etmeye varsayım cümlesi denir. Varsayım anlamı diyelim ki, farz edelim, varsayalım, tut ki , tutalım, kabul edelim gibi sözcüklerle sağlanır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde varsayım anlamı vardır? |
13 | Tahmin cümlesi: Bir durumun, olayın eylemin gerçekleşeceğini önceden görmek, anlamak anlamını veren cümlelerdir. Tahmin cümlelerinde çoğunlukla bir veri vardır. Örneğin; Bulutlara bakılırsa yağmur yağacak. Çocuk büyüyünce çok başarılı olur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi tahmin anlam vermektedir? |
14 | İki kavramın, nesnenin, varlığın benzer yönlerini veya ayrılan yönlerini ortaya koymak; birinin diğerine göre üstünlüğünü belirtmek amacıyla yapılan kıyaslamadır. En, kadar, gibi, – e göre, kıyasla, daha gibi sözcüklerle cümleye kıyaslama, karşılaştırma anlamı katılır. Evim kadar rahat burası. Burada rahatlık konusunda kıyaslama yapılmıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılaştırma anlamı yoktur? |
15 | Bir varlığa, bir nesneye özgü niteliklerin belirtilmesini değişmez özellikleri ile tanıtılmasını anlatan cümlelerdir.
Tanım cümleleri Bu nedir? …. nedir? Sorularına yanıt verir. Sanat insanları bütünleştiren güzelliktir. Sanat nedir? sorusuna yanıt verdiği için bu cümle tanım cümlesidir. Tanım cümlelerinin yüklemleri genellikle –dır / – dir eki alır veya “denir” diye biter. Aşağıdaki cümlelerin hangisi tanım cümlesidir? |
16 | Öneri; bir durumun, olayın, oluşun daha iyi bir sonuca ulaşması için yapılan öğüttür. Amaç daha iyi bir sonuca yönlendirmektir. Çoğunlukla –meli/ -malı gereklilik kipi ile öneri anlamı sağlanır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öneri anlamı vardır? |
17 | Beklenti cümleleri, bir işin gerçekleşmesini istemek, ummak, dilemek anlamı veren cümlelerdir. Beklenti cümleleri sanırım, umarım sözcükleri ile oluşturulur. Akşam bize geleceğini umuyorum. Sanırım bana iş teklifi yapacak. Gerçekleşmemiş beklenti cümlesinde ise umulan bir durumun sonuca ulaşmaması anlamı vardır. Sanıyordum, umuyordum sözcükleri ile gerçekleşmemiş beklenti anlamı verir. Akşam bize geleceğini umuyordum. Bana iş teklifinde bulunacağını sanıyordum.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi beklenti cümlesidir? |
18 | Pişmanlık cümlelerinde yapılan işten duyulan pişmanlık, üzüntü anlamı vardır. Yapılan bir işi yapmamış olma isteği anlatılır. Ah! Keşke gibi sözcüklerle pişmanlık anlamı verilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pişmanlık anlamı vardır? |
19 | Bir durum veya bir olayla ilgili kesin bir bilgi olmadan olumsuz gelişeceği yolunda bir düşünceyi öne sürmeye ön yargı cümlesi denir.
Örneğin: Bu filmin beğenileceğini düşünmüyorum. Çok kişi ne dediğimi anlamayacaktır. Bu cümlelerde ön yargı anlamı vardır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ön yargı anlamı vardır? |
20 | Bir durumun, işin zamanla iyi yönde veya kötü yönde değişmesini anlatan durumlara aşamalı durum denir. Aşamalı durum gittikçe, zamanla, ……den……..güne gibi ifadelerle anlatılır. Zamanla iyileşiyor. Gittikçe iyileşiyor. Günden güne iyileşiyor.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aşamalı bir durum anlatılmıştır? |